Ljutići (pleme)

Ljutići, Vilci ili Veleti su bili savez plemena Polapskih Slovena, koji su u periodu od 10. do 12. vijeka naseljavali područje sjeveroistočne Njemačke, od srednjeg toka rijeke Labe na zapadu sve do Odre na istoku i na sjever do Baltičkog mora uključujući i ostrvo Rigen, na jugu su graničili sa Lužičkim Srbima.

Živjeli su istočno od Bodrića, a njihov savez su sačinjavala sledeća plemena: Kišani, Prekopjenci ili Circipani, Dolenčani ili Dolenci, Retari, Rujanci ili Ranci, Ukrani, Riječani, Stodorani ili Havoljani, Brežani, Sprevljani i Moričani (Moračani) koji su imali dva plemena. Smatra se da im je ime izvedenica od slovenske riječi ljut, zbog žestokog otpora koji su pružali osvajačima. Politički i vjerski centar ovog plemenskog saveza bio je grad Retra. Tokom svoje istorije ratovali su protiv susjeda, kako germanaskih tako i slovenskih. Bili su često u sukobima sa Bodrićima, a za vrijeme vojevanja Bodrića za franačkog kralja Karla Velikog, Ljutići su napadali i pljačkali njihove zemlje. Karlo Veliki ih je u savezu sa Bodrićima i Lužičkim Srbima kaznio za taj napad i prisilio na plaćanje danka. Godine 808. u vrijeme danske invazije na zemlju Bodrića u napadu su učestvovali i Ljutići, a Karlo Veliki je ponovo vodio ratove sa njima 818. i 819. godine. Polovinom 9. vijeka Oton I ih je pokorio ali oni su zajedno sa ostalim Polapskim Slovenima 983. godine digli ustanak i oslobodili se. Posle skoro 150 godina slobode konačno su ih pokorili njemački feudalci Albreht Medved i Henrik Lav. Tokom narednih vijekova su prisilno pokršteni i u potpunosti germanizovani.

Povezano

• Polapski Sloveni
• Lužički Srbi

Literatura

• Slaveni u davnini-Tomo Maretić-naklada „Matice hrvatske“ Zagreb 1889;
• Opšta enciklopedija Prosveta - Beograd 1969;