Turzyca pospolita

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca pospolita

Nazwa systematyczna

Carex nigra (L.) Reichard
Fl. moeno-francof. 2:96. 1778

Synonimy

C. fusca Bell. et All.
C. vulgaris Fr.
C. acuta var. nigra L.
C. goodenoughii J. Gay

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca pospolita (Carex nigra Reichard) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych. Występuje na mokradłach Europy i Syberii. W Polsce pospolity gatunek rodzimy.

Morfologia

Pokrój: Bylina luźnodarniowa, często wytwarzająca pełzające kłącza i podziemne rozłogi.
Łodyga: Prostowzniesiona, ostrokanciasta, nieznacznie przegięta, tęga, u góry szorstka, wysokości (8)10-30(70) cm, sztywna, cienka, tępo trójkanciasta, dołem gładka, u góry szorstka.
Liście: Szarozielone do sinozielonych, wąskie, szerokości 2-5 mm, krótsze od łodyg, przy wysychaniu zwijają się ku górze. Dolne pochwy liściowe jasno- lub ciemnobrunatne do czerwonobrunatnych.
Kwiaty: Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy, wyrastające w kątach przysadek. Kłos szczytowy męski, najczęściej jeden, rzadko 2. Kwiaty męski z trzema pręcikami, ich przysadki podłużonjajowate, tępe, ciemnopurpurowe, z jasną środkową smugą. Kłosy żeńskie u dołu, w ilości od 1 do 3(4), krótkowalcowate, proste, długości 1-4(5) cm, siedzące lub na krótkich szypułkach. Kwiaty żeński z jednym słupkiem o dwóch znamionach, ich przysadki jajowate, tępe, krótsze od pęcherzyka, czarne, ze środkową zieloną smugą, biało obrzeżone. Podsadki węższe od liści, dolna krótsza od kwiatostanu.
Owoce: Orzeszek otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyki zebrane w owocostan, zielone, kuliste do jajowatych, długości ok. 3mm, od zewnątrz wypukłe, od wewnątrz płaskie, słabo unerwione, bez dzióbka, na krótkich szypułkach.

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie od maja do czerwca.
Siedlisko: Zasiedla głównie gleby organiczne, optymalny rozwój osiąga w zbiorowiskach mszysto-turzycowych, występuje często na podmokłych łąkach, torfowiskach niskich, niekiedy przejściowych, zabagnionych brzegach rzek i stawów.
Fitocenozy: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu/związku (O./All.) Caricetalia nigrae oraz regionalnie zespołu (Ass.) Arabidetalia coeruleae^[4].

Zmienność

Tworzy mieszańce z turzycą bladą (Carex palescens), t. Bueka (C. buekii), t. darniową (C. caespitosa), t. siną (C. flacca), t. sztywną (C. elata) - C. xpseudoturfosa D.T. et Sarnth., oraz t zaostrzoną (C. gracilis)^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).
↑ Carex nigra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.