Synagoga w Będzinie
![]() widok na zamek i synagogę | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Budulec | murowana | ||
Data budowy | 1881 | ||
Data zburzenia | 8 na 9 września 1939 | ||
Tradycja | ortodoksyjna | ||
Położenie na mapie Będzina ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu będzińskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Synagoga w Będzinie – zniszczona w 1939 r. synagoga znajdująca się w Będzinie przy dawnej ulicy Bożniczej.
Synagoga została zbudowana w 1881 roku na miejscu starej drewnianej synagogi. Podczas II wojny światowej, w nocy z 8 na 9 września 1939 roku niemieckie wojsko spaliło synagogę, wraz z modlącymi się w niej Żydami. Pożar trwał 20 godzin, a żołnierze Wehrmachtu i SS uniemożliwili jego gaszenie. Po zakończeniu wojny budynku synagogi nie odbudowano.
Jedną z najcenniejszych ocalonych pamiątek po synagodze jest XIX-wieczny, wykonany z jagnięcej skóry zwój Tory. Najprawdopodobniej został on wyniesiony bezpośrednio z płonącej synagogi lub z jej zgliszcz o czym świadczą jego nadpalenia.
Tora przez wiele lat spoczywała z innymi kosztownościami w skrytce w jednej z kamienic. Osoba, która ją odnalazła, sprzedała ją za niewielkie pieniądze, nie zdając sobie sprawy z wartości zwoju. Tora została podarowana Adamowi Szydłowskiemu i przeniesiona do synagogi Mizrachi.
W kwietniu 2007 roku zwoje zostaną wypożyczone na pół roku na wystawę "Holocaust Memorial at Miami Beach 1933-1945". W międzyczasie zostanie ona poddana konserwacji i dokładnie zbadana przez naukowców z Muzeum Holocaustu w Miami Beach. Dzięki temu będzie się ją dało rozwinąć.
1 września 1993 roku na miejscu gdzie stała synagoga postawiono granitowy obelisk z napisami w języku polskim i hebrajskim, upamiętniający będzińskich Żydów oraz synagogę. Treść na obelisku brzmi:
"Pamięci Żydów obywateli Miasta Będzina i okolicy zamordowanych przez hitlerowców w okresie II wojny światowej Towarzystwo Przyjaciół Będzina pomnik ten ufundował na miejscu synagogi spalonej przez okupantów z nocy 8 na 9 września 1939 r.
Niech będzie on symbolem o tych tragicznych latach bezprawia, okrucieństwa i przemocy niech stanie się też symbolem odrodzenia i pojednania narodów wolnych żyjących w pokoju i braterstwie"
Linki zewnętrzne
- Synagoga w Będzinie na portalu Wirtualny Sztetl
- Synagoga w Będzinie. polin.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-28)]. na portalu Polin - Dziedzictwo Polskich Żydów
- p
- d
- e
|