Siarczan manganu(II)


jednowodny	czterowodny

Nazewnictwo

Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	siarczan manganu(2+), siarczan(2−) manganu(2+), siarczan manganu(II)
addyt.	tetraoksydosiarczan(2−) manganu(2+)
Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	siarczan manganu(II)
Stocka	siarczan(VI) manganu(II)
inne	dawniej: siarczan manganawy

Ogólne informacje

Wzór sumaryczny

MnSO₄

Masa molowa

151,00 g/mol

Identyfikacja

Numer CAS

7785-87-7 (bezwodny)
10034-96-5 (jednowodny)
10101-68-5 (czterowodny)

PubChem

24580

SMILES
[O-]S(=O)(=O)[O-].[Mn+2]

InChI
InChI=1S/Mn.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2
InChIKey
SQQMAOCOWKFBNP-UHFFFAOYSA-L

Właściwości

Gęstość
3,25 g/cm³ (bezwodny)^[1]; ciało stałe 2,95 g/cm³ (jednowodny)^[1]; ciało stałe 2,26 g/cm³ (czterowodny)^[1]; ciało stałe

Rozpuszczalność w wodzie
63,7 g/100 g^[1]
w innych rozpuszczalnikach
nierozpuszczalny w etanolu^[1]

Temperatura topnienia	700 °C (bezwodny)^[1] 38 °C (czterowodny; rozkład)^[1]
Temperatura wrzenia	850 °C (bezwodny)^[1]

Niebezpieczeństwa

Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-05-23]

Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów

Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI^[2]

Uwaga

Zwroty H

H373, H411

Zwroty P

P273^[3]

Europejskie oznakowanie substancji

oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne

Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI^[2]


Szkodliwy (Xn)	Groźny dla środowiska (N)

Zwroty R

R48/20/22, R51/53

Zwroty S

S2, S22, S61

NFPA 704

Na podstawie
podanego źródła^[4]

Numer RTECS

OP0893500

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Multimedia w Wikimedia Commons

Siarczan manganu(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) manganu(II)), MnSO₄ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczanów, sól kwasu siarkowego i manganu na II stopniu utlenienia. Zazwyczaj występuje jako sól jednowodna (MnSO₄·H₂O), ponadto znany jest także tetrahydrat, pentahydrat i heptahydrat.

Właściwości

Siarczan manganu(II) jednowodny

W warunkach normalnych jest ciałem stałym, krystalicznym, o barwie różowej. Ma właściwości higroskopijne. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze 20 °C 762 g/l) i w metanolu.

Temperatura topnienia wynosi 57–117 °C, co jest spowodowane utratą wody krystalicznej. Sól bezwodna topi się w temperaturze 700 °C. W czasie ogrzewania, powyżej 850 °C następuje rozkład, podczas którego wydzielają się toksyczne dymy dwutlenku siarki i tritlenku siarki oraz tlenek manganu(II).

Siarczan manganu(II) czterowodny

Jest ciałem stałym o barwie różowej. Jest rozpuszczalny w wodzie.

Podczas ogrzewania traci wodę krystalizacyjną.

Zastosowanie

Siarczan manganu(II) jest stosowany jako odczynnik chemiczny i jako tzw. mikronawóz (wnosi mikroelementy do nawozów ogrodniczych).

Zagrożenia

Działanie na organizm człowieka

Substancja działa szkodliwie po wprowadzeniu drogą oddechową oraz po spożyciu. Skażenie organizmu następuje również poprzez kontakt pyłu z oczami oraz przez kontakt z roztworami.

Pyły siarczanu manganu(II) działają drażniąco na drogi oddechowe i oczy. Po jego spożyciu pojawia się pieczenie w gardle, wymioty i biegunka. W ciężkich przypadkach zdarza się uszkodzenie wątroby, nerek, układu nerwowego i jąder. Podczas kontaktu ze skórą może nastąpić poparzenie chemiczne.

Pierwsza pomoc

W wypadku połknięcia substancji należy przepłukać wodą usta. Następnie należy przepłukać żołądek wodą z dużą ilością węgla aktywnego oraz tlenku magnezu, a potem podać środek przeczyszczający.

W wypadku skażenia oczu należy je najpierw oczyścić mechanicznie, a następnie przemywać je długo i obficie zimną wodą. Należy też wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu.

Skażoną skórę należy oczyścić mechanicznie, potem wodą, a następnie alkoholem z wodą i łagodnym mydłem.

W każdym wypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Działanie na organizmy wodne

Podobnie jak inne rozpuszczalne związki manganu(II), działa szkodliwie na system nerwowy ryb. Mikroorganizmy nie są wrażliwe na niskie stężenia MnSO₄.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-75, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b Siarczan manganu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)