Miłosław

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.
Miłosław
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Panorama miasta widoczna z wieży miłosławskiego pałacu
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

wrzesiński

Gmina

Miłosław

Prawa miejskie

1397

Burmistrz

Hubert Gruszczyński

Powierzchnia

4,46[1] km²

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


3464[1]
777[1] os./km²

Strefa numeracyjna

+48 61

Kod pocztowy

62-320

Tablice rejestracyjne

PWR

Położenie na mapie gminy Miłosław
Mapa konturowa gminy Miłosław, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Miłosław”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Miłosław”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Miłosław”
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego
Mapa konturowa powiatu wrzesińskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Miłosław”
Ziemia52°12′10″N 17°29′22″E/52,202778 17,489444
TERC (TERYT)

3030024

SIMC

0971034

Urząd miejski
ul. Wrzesińska 19
62-320 Miłosław
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Miłosław – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, położone na Równinie Wrzesińskiej, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłosław. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 31 grudnia 2021 miasto liczyło 3497 mieszkańców[2].

Miłosław uzyskał lokację miejską w 1397 roku, zdegradowany przed 1500 rokiem, ponowne nadanie praw miejskich w 1539 roku[3].

Historia

Pałac w Miłosławiu – ściana frontowa

Pierwsza wzmianka o Miłosławiu pochodzi z roku 1314, kiedy to miejscowość była własnością Miłosławskich herbu Doliwa. W 1382 r. zjazd rycerstwa wielkopolskiego przeciwnego oddaniu korony polskiej Zygmuntowi Luksemburskiemu. Prawa miejskie sprzed 1397 r., powtórna lokacja 1539 r. Od 1487 r. własność Górskich.

W czasie wojny trzynastoletniej Miłosław wystawił w 1458 roku 4 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku[4].

W okresie reformacji silny ośrodek protestantyzmu – aż do roku 1627, kiedy to Górscy nawrócili się na katolicyzm. Później w posiadaniu Grabskich, a od 1777 – Mielżyńskich. Do czasów rozbiorów Polski miejscowość znajdowała się w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W 1793 roku po II rozbiorze Polski wraz z całą Wielkopolską miasto znalazło się pod zaborem pruskim. W 1806 roku wybuchło na terenie Wielkopolski zwycięskie dla Polaków powstanie wielkopolskie w wyniku, którego w 1807 roku przyłączono miejscowość do Księstwa Warszawskiego.

30 kwietnia 1848 roku w czasie powstania wielkopolskiego, które wybuchło w okresie Wiosny Ludów miasto było miejscem zwycięskiej bitwy powstańców z wojskami pruskimi[5]. W pierwszej dekadzie XX wieku ośrodek strajków szkolnych przeciw przymusowej germanizacji. W 1893 r. Miłosław kupił Józef Kościelski herbu Ogończyk; w rękach Kościelskich Miłosław pozostawał do 1939 r.

Podczas odsłonięcia pomnika Juliusza Słowackiego w 1899 przemawiał m.in. Henryk Sienkiewicz, a przemówienie pt. Mowa polska zostało później opublikowane[6].

W Miłosławiu odbywa się (przemiennie z Warszawą i Krakowem) uroczystość wręczania Nagrody Fundacji im. Kościelskich[7].

Od listopada 2018 roku burmistrzem Miłosławia jest Hubert Gruszczyński (wcześniej radny i przewodniczący rady miejskiej). Objął funkcję po Zbigniewie Skikiewiczu, który był burmistrzem blisko 20 lat.

Demografia

Według danych GUS w dniu 31 grudnia 2021 r. Miłosław zamieszkiwało 3497 osób (z czego 1684 stanowili mężczyźni a 1813 kobiety), a gęstość zaludnienia wynosiła 784 osoby na kilometr kwadratowy[8]. W Miłosławiu mieszka 0,1% mieszkańców Wielkopolski.

Zabytki

Miłosław (widok na pałac) na litografii Napoleona Ordy (1880)[9]

Na terenie miasta znajduje się 9 obiektów zabytkowych:[10]

  • założenie urbanistyczne z XIV–XIX w. (nr rej.: 2278/A z 30.09.1993)
  • kościół parafialny św. Jakuba z 1620, przebudowany w 1845, ul. Kościelna (nr rej.: 954/A z 5.03.1970)
  • kościół ewangelicki z 1874-1875 (obecnie w gestii Miłosławskiego Centrum Kultury), ul. Zamkowa 21[11] (nr rej.: 1923/A z 29.12.1983)
  • zespół pałacowy z początku XIX w., odbudowany po 1945:
  • szkoła z połowy XIX w. (nr rej.: 1105/A z 6.05.1970)
  • dom z 1868, ul. Zamkowa 20 (nr rej.: 1915/A z 1.12.1983)
  • dom z 1851, pl. Wiosny Ludów 14 (nr rej.: 1914/A z 1.12.1983)
  • dom „Bazar” z początku XX w., pl. Wiosny Ludów 24 (nr rej.: 1924/A z 29.12.1983)
  • dom z ok. 1887, ul. Wrzesińska 24 (nr rej.: 2222/A z 22.01.1992)

Galeria

Sport

W miejscowości działa Ludowy Klub Sportowy Orlik-Klafs Miłosław, którego sekcja piłkarska występuje w konińskiej klasie okręgowej. Od roku 2006 działa także Miłosławskie Towarzystwo Cyklistów.

Komunikacja

 Zobacz też: Miłosław (stacja kolejowa).

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 15: Nowy Dwór-Trzebnica-Krotoszyn-Miłosław-Gniezno-Toruń-Ostróda, punkt początkowy w mieście ma również droga wojewódzka nr 441 Miłosław - Borzykowo. Znajduje się tu również stacja kolejowa Miłosław, położona na linii kolejowej nr 281: Oleśnica – Chojnice, obecnie po części obsługiwana przez pociągi pasażerskie. Komunikację zbiorową autobusową zapewnia Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Gnieźnie, oddział we Wrześni

Przemysł

W Miłosławiu znajduje się browar Fortuna, a także Zakład Przetwórstwa Mięsnego „Miłosław”.

Przypisy

  1. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] .
  2. I. STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówkowy ludności w roku według podziału administracyjnego. (Stan z 31.12.2021) (pol.). GUS. [dostęp 2021-12-31.]. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2021-12-31, s. 107. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].
  3. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
  4. Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
  5. Rakowski 1900 ↓.
  6. Henryk Sienkiewicz: Mowa polska (przemówienie w Miłosławiu). Wikiźródła.
  7. Nagroda Kościelskich. poland.gov.pl. [dostęp 2013-10-07]. (pol.).
  8. GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2022-09-22] .
  9. NapoleonN. Orda NapoleonN., Album widoków historycznych Polski : poswięcony rodakom. Seria 5, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich, W Warszawie: lit. M. Fajansa, 1880 .
  10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 253 [dostęp 2012-06-22] .
  11. w rejestrze błędnie podana lokalizacja przy ul. Kościelnej

Bibliografia

  • Kazimierz Rakowski: Powstanie poznańskie w 1848 roku. Lwów: Towarzystwo wydawnicze Poznań - księgarnia A. Cybulskiego, 1900.

Linki zewnętrzne

  • Miłosław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 439 .
  • Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska - Atrakcyjny Miłosław” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa
  • p
  • d
  • e
Gmina Miłosław
  • Siedziba gminy: Miłosław
Miasto
  • Miłosław
Wsie
Osady
Osady leśne
  • Brzeczka
  • Mościska
  • Sarnice
  • Spławik
  • Stoki
  • Warta
Integralne
części wsi
  • Bażantarnia
  • Czeszewo-Kolonia
  • Klinik
  • Kołkowo
  • Pałczynek
  • Zajezierze

  • p
  • d
  • e
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
  • Miłosław
  • Nekla
  • Pyzdry
  • Września
Gminy wiejskie
  • Kołaczkowo

  • p
  • d
  • e
Powiat wrzesiński (1919–1975)
Przynależność wojewódzka
  • woj. poznańskie (II RP) (1919-39)
  • woj. poznańskie (1945-75)
Miasta (1919-75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934-54 i 1973-75)
  • Borzykowo (do 1954)
  • Ciążeń ( 1948-54)
  • Dłusk ( 1948-54)
  • Kołaczkowo (od 1973)
  • Miłosław
  • Nekla (od 1973)
  • Pyzdry (od 1973)
  • Strzałkowo (do 1954)
  • Września (od 1973)
  • Września-Południe (do 1954)
  • Września-Północ (do 1954)
Gromady (1954-72)
  • Borzykowo (1960-72)
  • Brudzewo (1954-55 )
  • Chwalibogowo (1954-61)
  • Ciążeń (1954-55 )
  • Ciemierów Kolonia (1954-71)
  • Gozdowo (1954-59)
  • Graboszewo (1954-55 )
  • Grzybowo (1954-71)
  • Kaczanowo (1954-59)
  • Kąty (1954-55 )
  • Kołaczkowo (1954-59)
  • Marzenin (1954-59)
  • Mikuszewo (1954-71)
  • Miłosław (1954-72)
  • Nekla (← 1956-72)
  • Orzechowo (1954-71)
  • Ostrowo Kościelne (1954-55 )
  • Podstolice (← 1956-59)
  • Psary Polskie (1954-59)
  • Pyzdry (1962-72)
  • Rataje (1954-61)
  • Skotniki (1954-59)
  • Sokolniki (1954-71)
  • Strzałkowo (1954-55 )
  • Targowagórka (← 1956-61)
  • Węgierki (1954-71)
  • Wrąbczynkowskie Holendry (1954-61)
  • Września-Południe (1960-72)
  • Września-Północ (1960-72)
  • Wszembórz (1954-59)
  • p
  • d
  • e
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa wielkopolskiego

  • VIAF: 128967760
  • LCCN: n00033109
  • J9U: 987007475867205171