Fred Zinnemann

Fred Zinnemann

Fred Zinnemann w latach 40.
Prawdziwe imię i nazwisko	Alfred Zinnemann
Data i miejsce urodzenia	29 kwietnia 1907 Rzeszów
Data i miejsce śmierci	14 marca 1997 Londyn
Zawód	reżyser producent filmowy
Lata aktywności	1927–1983
Multimedia w Wikimedia Commons

Fred Zinnemann, właśc. Alfred Zinnemann (ur. 29 kwietnia 1907 w Rzeszowie, zm. 14 marca 1997 w Londynie) – amerykański reżyser filmowy pochodzenia austriacko-żydowskiego^[1][2]. Zdobywca czterech Oscarów.

Życiorys

Urodził się w Rzeszowie^[3], chociaż w wielu publikacjach pojawia się jako miejsce jego urodzenia Wiedeń^[1]. Akt urodzenia z 29 kwietnia 1907 z Urzędu Metrykalnego Izraelickiego w Rzeszowie zachował się w Archiwum Państwowym. Na nim odręczna notka urzędowa, sporządzona w 1928 o poprawieniu wpisanego imienia ojca z Oskar Szyja na Oskar^[4]. Był synem lekarza Oskara Zinnemanna urodzonego w 1879 w Rzeszowie (jego rodzicami byli Gerson z Zaczernia i Henne) oraz Anny Feiwel urodzonej w 1883 w Tarnowie, córki Marjem z Körberów i Józefa Feiwela^[3]. W czasie I wojny światowej rodzina wyjechała z Rzeszowa do Wiednia, ale Fred Zinnemann, podobnie jak jego rodzice, posiadał polskie obywatelstwo - aż do uzyskania obywatelstwa amerykańskiego pod koniec lat 30. XX wieku^[5].

Fred Zinnemann studiował prawo w Wiedniu^[1][2]. W 1929 wyemigrował do USA. W 1937 rozpoczął pracę w wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer jako reżyser filmów krótkometrażowych. Z pozostającymi w Europie rodzicami Fred Zinnemann wymieniał regularnie listy (były pisane w języku polskim).

Po Anschlussie Austrii rodzice Freda Zinnemanna wrócili do Polski, obydwoje zginęli w holocauście^[5].

W roku 1939 Oscara zdobył wyreżyserowany przez niego film That Mothers Might Live (1938), a w 1952 film Benjy (1951). Znany był z takich filmów, jak W samo południe (1952), nagrodzone Oscarem Stąd do wieczności (1953) oraz Oto jest głowa zdrajcy (1966), a także Dzień szakala (1973).

Zasiadał w jury konkursu głównego na 14. MFF w Cannes (1961).

Nagrody

• Nagroda Akademii Filmowej
  • Najlepszy film: 1967:Oto jest głowa zdrajcy
  • Najlepsza reżyseria: 1954:Stąd do wieczności
  • 1967:Oto jest głowa zdrajcy
  • Najlepszy film krótkometrażowy: 1939: That Mothers Might Live
  • Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny: 1952:Benjy
• Złoty Glob
  • Najlepsza reżyseria: 1954:Stąd do wieczności
  • 1967:Oto jest głowa zdrajcy
• Nagroda BAFTA
  • Najlepszy film brytyjski: 1967:Oto jest głowa zdrajcy
  • Najlepszy film adaptowany: 1967:Oto jest głowa zdrajcy
• Nagroda na MFF w Cannes Nagroda Specjalna: 1953:Stąd do wieczności
• Nagroda na MFF w Berlinie 1986:całokształt twórczości
• Nagroda na MFF w Wenecji
  • Nagroda Katolickiego Biura Filmowego: 1957:Kapelusz pełen deszczu
  • Nagroda FIPRESCI: 1957:Kapelusz pełen deszczu

Upamiętnienie w Polsce

11 grudnia 2023 Prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek i syn Freda Zinnemanna Tim Zinnemann odsłonili tablicę pamiątkową ku czci Freda Zinnemanna, na fasadzie kamienicy przy ul. Rynek 3 w Rzeszowie^[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Fred Zinnemann w bazie IMDb (ang.)
• Fred Zinnemann w bazie Filmweb
• Księga metrykalna z informacją o urodzeniu Freda (Alfreda) Zinnemanna. Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Zespół: Urząd Metrykalny Izraelicki w Rzeszowie, Księga urodzeń 1906-1909, karty 48-49, poz. 102 (dostęp: 2018-08-26)
• Grażyna Bochenek, Polskie korzenie Freda Zinnemanna
• Cezary Kassak, Fred Zinnemann, sławny reżyser z Hollywood, urodził się w Rzeszowie