Ernst Thälmann

Ernst Thälmann
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1886
Hamburg

Data i miejsce śmierci

18 sierpnia 1944
Buchenwald

Przewodniczący KC KPD
Okres

od 1925
do 1933

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Niemiec (KPD)

Małżonek

Rosa Thälmann

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) II Klasy
Multimedia w Wikimedia Commons
Pomnik Ernsta Thälmanna w Weimarze

Ernst Thälmann (ur. 16 kwietnia 1886 w Hamburgu, zm. 18 sierpnia 1944 w Buchenwaldzie) – niemiecki polityk.

Życiorys

Pracował jako robotnik portowy i marynarz[1]. Od 1903 członek Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Sozialdemokratische Partei Deutschlands, SPD)[1]. Podczas I wojny światowej przeszedł do Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands, USPD), w ramach której prowadził agitację rewolucyjną wśród żołnierzy. Od 1920 członek Komunistycznej Partii Niemiec (niem. Kommunistische Partei Deutschlands, KPD). W październiku 1923 dowodził zorganizowanym przez siebie powstaniem robotniczym w Hamburgu[2]. W 1924 został dowódcą Związku Bojowego Czerwonego Frontu (niem. Roter Frontkämpferbund, RFB). W 1925 został przewodniczącym Komitetu Centralnego KPD. Jako wysunięty przez Stalina przywódca partii usunął z jej kierownictwa Ruth Fischer i Arkadija Masłowa, związanych ideowo z Lewicową Opozycją i przeprowadził czystkę członków KPD. W latach 1928–1943 był członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej[1].

W 1924 został wybrany do Reichstagu, pełniąc funkcję posła do 1933. Dwukrotnie (w 1925 i 1932), bez powodzenia startował w wyborach prezydenckich w Niemczech.

Po dojściu Adolfa Hitlera w styczniu 1933 do władzy, 3 marca (na dwa dni przed wyborami parlamentarnymi), Thälmann został aresztowany, więziony w Sachsenhausen w tak zwanym Zellenbau (oddział dla więźniów specjalnych), ponadto Moabicie, Hanowerze (od lata 1937 do sierpnia 1943) i Budziszynie (do sierpnia 1944). Po zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 zamordowany (rozstrzelany) na jego osobisty rozkaz w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.

Upamiętnienie

Na Kubie znajduje się wyspa Ernsta Thälmanna. W czasie hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939) po stronie republikańskiej walczyły Brygada i Batalion im. Ernsta Thälmanna. Jego imieniem nazwano kilka miejscowości w Związku Radzieckim[3].

Przypisy

  1. a b c Władysław Czapliński, Adam Galos, W. Korta: Historia Niemiec, Warszawa-Kraków-Wrocław 1991, Ossolineum, s. 645–647.
  2. Antoni Czubiński: Europa dwudziestego wieku: zarys historii politycznej Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998, s. 104.
  3. Эрнст Тельман [online], hrono.ru [dostęp 2023-07-02] .

Bibliografia

  • Ernst Thälmann: Antwort auf Briefe eines Kerkergenossen, Dietz, Berlin 1961.
  • Irma Thälmann: Erinnerungen an meinen Vater. Der Kinderbuchverlag, Berlin 1973.
  • Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED: Ernst Thälmann. Briefe – Erinnerungen. Dietz, Berlin 1986.
  • Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED. Autorenkollektiv: Ernst Thälmann. Eine Biographie. Dietz, Berlin 1979, ISBN 3-88012-394-2.
  • ISNI: 0000000081908213
  • VIAF: 19638
  • LCCN: n50012054
  • GND: 118621505
  • NDL: 00621554
  • LIBRIS: sq463wzb5tcbj99, 5nwlv5vc3lj9d69p
  • BnF: 11956479q
  • SUDOC: 027547779
  • NKC: xx0023116
  • NTA: 072287810
  • BIBSYS: 90135113
  • CiNii: DA01739637
  • Open Library: OL371379A
  • PLWABN: 9810703733105606
  • NUKAT: n99711150
  • J9U: 987007463506905171
  • LNB: 000230110
  • CONOR: 135941987
  • ΕΒΕ: 344153
  • LIH: LNB:q34;=BO
  • WorldCat: lccn-n50012054
  • PWN: 3987011
  • Britannica: biography/Ernst-Thalmann
  • Treccani: ernst-thalmann
  • Universalis: ernst-thalmann
  • БРЭ: 4186671
  • NE.se: ernst-thälmann
  • SNL: Ernst_Thälmann
  • VLE: ernst-thalmann
  • Catalana: 0065828
  • DSDE: Ernst_Thälmann
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61113