Bokkonia

Bokkonia
Ilustracja
Bocconia frutescens
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

makowate

Rodzaj

Bokkonia

Nazwa systematyczna
Bocconia Linnaeus
Sp. Pl. 505. 1 Mai 1753[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Owoce Bocconia frutescens

Bokkonia (Bocconia) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Obejmuje 11 gatunków występujących głównie w obszarach górskich tropikalnej Ameryki, od Meksyku na północy po Argentynę na południu. Bocconia frutescens jest poza tym gatunkiem inwazyjnym na Hawajach, w Australii i Afryce[4]. Rośliny zawierają pomarańczowy sok mleczny i są wiatropylne[5]. Gatunkiem typowym jest Bocconia frutescens Linnaeus[3]

Morfologia

Krzewy lub małe drzewa, słabo rozgałęzione. Liście pierzastowrębne. Kwiaty skupione są w gęstych kwiatostanach wyrastających na końcach pędów. Okwiat jest zredukowany do dwóch listków. Pręciki w liczbie 9–10, wydłużone, produkują wielkie ilości pyłku. Zalążnia z 2 owocolistków jednokomorowa. Słupek zakończony jest pierzastym znamieniem. Owoce mięsiste[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z plemienia Chelidonieae, podrodziny Papaveroideae[6], rodziny makowatych Papaveraceae, zaliczanej do rzędu jaskrowców (Ranunculales) i wraz z nim do okrytonasiennych[2].

Gatunki[7]
  • Bocconia arborea S.Watson
  • Bocconia frutescens L.
  • Bocconia glaucifolia Hutch.
  • Bocconia gracilis Hutch.
  • Bocconia hintoniorum B.L.Turner
  • Bocconia integrifolia Bonpl.
  • Bocconia latisepala S.Watson
  • Bocconia macbrideana Standl.
  • Bocconia oblanceolata Lundell
  • Bocconia pubibractea Hutch.
  • Bocconia vulcanica Donn.Sm.

Zaliczany tu dawniej gatunek bokkonia sercowata (Bocconia cordata Willd.) współcześnie klasyfikowany jest jako makleja sercowata (Macleaya cordata (Willd.) R.Br.)[7]

Zastosowanie

Niektóre gatunki uprawiane są w strefie międzyzwrotnikowej jako rośliny ozdobne. Bocconia frutescens używana bywa jako lek przeciwrobaczy[8]. Wyciągi z Bocconia arborea wykazują skuteczne działanie przeciw mikroorganizmom[9]. Poza tym pochodzące z tej rośliny alkaloidy mają działanie przeczyszczające i służą do powodowania poronień[10].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-03]  (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  4. Rod Randall: Bocconia frutescens (Papaveraceae). [w:] Global Compendium of Weeds [on-line]. 2007. [dostęp 2011-03-04].
  5. a b Bocconia. [w:] Trees and shrubs of the Andes of Ecuador [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-03]. (hiszp.).
  6. Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-24]. (ang.).
  7. a b Bocconia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  8. Bocconia. [w:] Mansfeld's Encyclopedia of Agricultural and Horticultural Crops [on-line]. IPK Gatersleben. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).
  9. Navarro V, Rojas G, Delgado G, Lozoya X. Antimicrobial compounds detected in Bocconia arborea extracts by a direct bioautographic method. „Arch Med Res.”. 29 (2), s. 191-194, 1998. PMID: 9650337. 
  10. M. Grieve: Poppy, Plume. [w:] Botanical.com [on-line]. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 72707
  • Flora of North America: 104143
  • GBIF: 2888373
  • identyfikator iNaturalist: 133167
  • IPNI: 31619-1
  • ITIS: 18995
  • NCBI: 72181
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:31619-1
  • Tela Botanica: 98513
  • identyfikator Tropicos: 40028611
  • USDA PLANTS: BOCCO