Batuta

Ten artykuł dotyczy pałeczki dyrygenta. Zobacz też: inne znaczenia.
Witold Lutosławski dyrygujący batutą

Batuta (z włoskiego „uderzenie”, „takt”) – cienka, wydłużona pałeczka używana przez dyrygenta w celu wyraźniejszego i sugestywniejszego wyrażania tempa, metrum i dynamiki utworu.

Opis

Ma długość od 25 do 50 cm.[1] Może być wykonana z drewna, bambusa, włókna szklanego lub innych lekkich materiałów; często zakończona korkowym lub drewnianym uchwytem w kształcie kulki lub innej, mniej lub bardziej wydłużonej elipsoidy. Jej kolor jest najczęściej dobierany w kontraście do ubioru dyrygenta, w celu jak najlepszej widoczności dla orkiestry.

W dzisiejszym kształcie została wprowadzona przez Louisa Spohra ok. 1810, jej użycie upowszechnił Felix Mendelssohn-Bartholdy[2]. Wcześniej do utrzymania zespołu w tempie używany był rodzaj laski uderzanej o podłogę lub zwitek nut.

Zobacz hasło batuta w Wikisłowniku

Przypisy

  1. Najczęściej spotykana długość batuty mieści się w granicy 25-35 cm.
  2. BartłomiejB. Kaczorowski BartłomiejB., SławomirS. Żurawski SławomirS., Muzyka : kompozytorzy i wykonawcy, prądy i kierunki, dzieła, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 2007, s. 466, ISBN 978-83-01-15229-1, OCLC 237083654 [dostęp 2020-02-06] .

Bibliografia

  • Gwizdalanka Danuta, Historia Muzyki, t. 2
  • Chomiński Józef, Historia Muzyki, t. 1, 2
  • Jaworski Lucjan, Podstawy techniki dyrygowania

Linki zewnętrzne

  • Batuty w zbiorach polskich | The Baton in Polish Collections [online], batuty.instrumenty.edu.pl [dostęp 2023-08-07]  (pol. • ang.).
Kontrola autorytatywna (część instrumentu muzycznego):
  • GND: 4631139-7
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: art/baton-music
  • SNL: taktstokk
  • Catalana: 0083740
  • DSDE: taktstok