Politieke partijen in het verband van de Europese Unie

Politieke partijen in het verband van de Europese Unie (formeel politieke partijen op Europees niveau) zijn politieke partijen binnen de Europese Unie. Deze partijen hebben hun wettelijk grondslag in het Verdrag betreffende de Europese Unie. Deze politieke partijen moeten niet verward worden met de soms gelijknamige fracties in het Europees Parlement.

Wettelijk kader

Politieke partijen op Europees niveau worden genoemd in Artikel 10 lid 4 van het Verdrag betreffende de Europese Unie: "Europese politieke partijen zijn een belangrijke factor voor integratie binnen de Unie. Zij dragen bij tot de vorming van een Europees bewustzijn en tot de uiting van de politieke wil van de burgers van de Unie."[1]

Politieke partijen hebben een aantal rechten, waaronder Europese financiering, en plichten, waaronder het openbaar maken van financiële jaarverslagen en regels omtrent schenkingen. Deze rechten en plichten vloeien voert uit artikel 191 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap en zijn vastgelegd in Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau.[2] Deze verordening is vernieuwd met Verordening (EU, Euratom) nr. 1141/2014 van 22 oktober 2014.[3]

Er bestaat sinds 2016 een Autoriteit voor Europese politieke partijen en Europese politieke stichtingen (APPF). De Autoriteit behandelt verzoeken tot registratie en houdt toezicht op de partijen. Om een verzoek te doen bij de Autoriteit tot registratie als Europese politieke partij, moet een politieke alliantie aan de volgende voorwaarden voldoen:[3]

  • haar zetel is gevestigd in een lidstaat, zoals bepaald in haar statuten;
  • met name in haar programma en optreden respecteert zij de waarden waarop de Unie berust, als bedoeld in artikel 2 VEU, te weten eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren;
  • zij heeft geen winstoogmerk;
  • zij of haar leden hebben deelgenomen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement of heeft publiekelijk haar voornemen te kennen gegeven om aan de volgende verkiezingen voor het Europees Parlement deel te nemen, en
    • ofwel: zij of haar leden zijn of worden in ten minste een vierde van de lidstaten vertegenwoordigd door leden van het Europees Parlement, of leden van nationale dan wel regionale parlementen, of leden van regionale assemblees,
    • ofwel: zij of de bij haar aangesloten partijen hebben in ten minste een vierde van de lidstaten bij de laatste verkiezingen voor het Europees Parlement ten minste drie procent van de in ieder van die lidstaten uitgebrachte stemmen behaald

Huidige partijen

In maart 2024 waren er tien geregistreerde partijen op Europees niveau:[4]

Partij Afkorting[5] Registratiedatum Ideologie Fractie[6] Belgische Partij Nederlandse Partij Zetels EP[7]
Europese Volkspartij EVP 24-05-2017 christendemocratie en conservatisme EVP CD&V, Les Engagés[8] CDA[8] 173/705
Partij van Europese Socialisten PES 15-06-2017 sociaaldemocratie en socialisme S&D Vooruit, PS[9] PvdA[9] 137/705
Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa ALDE 05-05-2017 liberalisme Renew Europe Open VLD, MR[10] D66, VVD[10] 68/705
Partij van Europese Conservatieven en Hervormers[11] ECH 28-08-2017 euroscepsis en conservatief liberalisme ECH geen[12] geen[12] 53/705
Identiteit en Democratie Partij[13] ID 18-09-2017 euroscepsis ID Vlaams Belang[14] PVV[14] 62/705
Europese Groene Partij EGP 31-07-2017 ecologisme Groenen/EVA Groen, Ecolo[15] GroenLinks[15] 58/705
Partij van Europees Links EL 11-08-2017 socialisme en communisme Links - GUE/NGL Communistes de Wallonie-Bruxelles[16] geen[16] 29/705
Europese Democratische Partij EDP 20-07-2017 centrisme Renew Europe geen[17] 50Plus[17] 11/705
Europese Vrije Alliantie EVA 28-07-2017 regionalisme Groenen/EVA N-VA[18] Fryske Nasjonale Partij[18] 9/705
Europese Christelijke Politieke Beweging ECPB 04-09-2017 christendemocratie EVP geen[19] ChristenUnie[19] 5/705
ECH SGP[19]

Samenwerking

Niet alle nationale partijen met vertegenwoordiging in het Europees Parlement zijn aangesloten bij een politieke partij op Europees niveau. Zo zijn de europarlementariërs van de Partij voor de Dieren niet lid van een partij. Parlementariërs die niet lid zijn van een partij kunnen overigens wel zijn aangesloten bij een Europese fractie.

Er bestaan ook andere samenwerkingsverbanden tussen leden van het Europees Parlement, waaronder de Noordse Groen-Linkse Alliantie, Volt Europa en Libertas. Deze samenwerkingsverbanden zijn echter geen officiële politieke partij op Europees niveau.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Geconsolideerde versie (25-12-2015) van het Verdrag betreffende de Europese Unie, eur-lex.europa.eu. Geraadpleegd op 18 mei 2019.
  2. Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau, publications.europa.eu. Geraadpleegd op 18 mei 2019.
  3. a b Verordening (EU, Euratom) nr. 1141/2014. Publicatieblad van de Europese Unie (22 oktober 2014). Geraadpleegd op 26 november 2021.
  4. Autoriteit voor Europese politieke partijen en Europese politieke stichtingen, Geregistreerde partijen. Geraadpleegd op 26 november 2021.
  5. Conform de inschrijving bij de APPF.
  6. Zittingsperiode 2019-2024.
  7. Peildatum 14 september 2023
  8. a b (en) Party, EPP-European People's, EPP - European People's Party. EPP - European People's Party. Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  9. a b (en) Partij Van De Arbeid – PES Member. The Party of European Socialists. Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  10. a b (en) ALDE Member Parties. ALDE Party. Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  11. De partij is hernoemd in 2019; voordien Alliantie van Conservatieven en Hervormers in Europa geheten.
  12. a b (en) About - ECR Party (4 augustus 2022). Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  13. De partij is hernoemd in 2019; voordien Beweging voor een Europa van Naties en Vrijheid geheten.
  14. a b (fr) Party, Identity and Democracy, Identity and Democracy Party. Identity and Democracy Party. Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  15. a b Our member parties. European Greens (24 januari 2023). Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  16. a b (en) Discover our member parties, observers and partners. www.european-left.org (8 januari 2024). Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  17. a b (en) The European Democratic Party - Website of the European Democrats. democrats.eu (24 juni 2022). Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  18. a b (en) Member Parties. EFA - European Free Alliance. Geraadpleegd op 11 maart 2024.
  19. a b c Our members and associates. ECPM. Geraadpleegd op 11 maart 2024.