Tüsheet khan

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.
Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.

La mise en forme de cet article est à améliorer ().

La mise en forme du texte ne suit pas les recommandations de Wikipédia : il faut le « wikifier ».

Cet article est une ébauche concernant la monarchie, la Mongolie et la Chine.

Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants.

Carte du khanat tüsheet au sein de la Mongolie-Extêrieure en 1915

Tüsheet khan (mongol : ᠲᠦᠰᠢᠶᠡᠲ
ᠬᠠᠨ
, cyrillique : Түшээт хан, MNS : tüsheet khan), autrefois translittéré en Touchétou-khan en français, est le titre du dirigeant et du territoire de la ligue Tüsheet Khan ou Tüsheet Khan aïmag (mongol : ᠲᠦᠰᠢᠶᠡᠲ
ᠬᠠᠨ
ᠠᠶᠢᠮᠠᠭ
, cyrillique : Түшээт хан аймаг, MNS : tüsheet khan aimag ; chinois : 和托辉特部 ; pinyin : hétuōhuī tèbù), un aimag (ligue), située autour de l'actuelle Oulan-Bator, sous le régime des ligues et bannières de la dynastie Qing, de 1691 à 1911, remplaçant ainsi le pouvoir du Altan Khan des Khotogoid.

Histoire

  • Abadai Khan (1534 — 1586)
  • Gombodorj, né au XVIe siècle et décédé en 1655, est le père de Zanabazar et de Chakhundorj, qui lui succède en 1655
  • Chakhundorj né en 1634, et décédé en 1698 (règne, 1655 - 1698).

En 1680, Le Touchetou khan des Khalkhas, appuyé par les Mandchous saccage à deux reprises la ville russe de Selenguinsk[1].


  • Dondovdorj khan (zh) XVIIe siècle — 1743

Liste de dirigeants de 1513 à 1921 

  1. Gersenji Khongtaiji de Jalayir (1513 — 1549)
  2. Onokhui üizen noyan, (Онохуи үижен нойон ?) (1549 — 1554)
  3. Abtai Sain khan, mongol : Абтай сайн хан (1554 — 1586)
  4. Erkhi Mergen khan (zh), Эрхи Мэргэн хан (1586 — 1636)
  5. Gombodorj, Гомбодорж (1636 — 1655)
  6. Chakhundorj, Чихуньдорж (1655 — 1698)
  7. Dondubjorj (zh), Дондубжорж (1698 — 1701)
  8. Ravdandorj, Равдандорж (1701 — 1710)
  9. Tüsheet khan Vanjildorj, Түшээт хан Ванжилдорж (1728 — 1732)
  10. Chin van Danzandoji, Чин ван Данзандорж (1732 — 1733)
  11. Tüsheet khan Dondovdorj, Түшээт хан Дондовдорж (1733 — 1743)
  12. Janjin van Tsengünjav, Жанжин ван Цэнгүнжав (1743 — 1746)
  13. Tüsheet khan Yampildorj, Түшээт хан Ямпилдорж (1747 — 1764)
  14. Jün van eeregt beis Dashpil, Жүн ван зэрэгт бэйс Дашпил (1764 — 1765)
  15. Chavga yarninpil daichin van, Чавга яринпил дайчин ван (1765 — 1777)
  16. Tüsheet khan Tsedendorj, Түшээт хан Цэдэндорж (1777 — 1783)
  17. Zasag, khshuuni veis Sündevdorj, Засаг, хошууны бэйс Сүндэвдорж (1783 — 1798)
  18. Tüsheet khan Tsedendorj, Түшээт хан Цэдэндорж (1799 — 1815)
  19. Zasag jünvan Tüchinjav, 3асаг жүнван Түчинжав (1815 — 1817)
  20. Zasag khoshoi chin van Tsedendoji, 3асаг хошой чин ван Цэдэндорж (1817 — 1824)
  21. Tüshee gün Sonomvanchig, Түшээ гүн Сономванчиг (1825 — 1837)
  22. Üizen gün Püntsafdorj, Үйзэн гүн Пунцагдорж (1837 — 1846)
  23. Zasag khosoi chin van Erenchindorj, 3асаг хошой чин ван Эрэнчиндорж (1846 — 1853)
  24. Tüsheet khan Tserendorj, Түшээт хан Цэрэндорж (1854 — 1863)
  25. Zasag khoshoi Daichin chin van Tserendorj, 3асаг хошой Дайчин чин ван Цэрэндорж (1863 — 1884)
  26. Tüshee gün Tsrendorj, Түшээ гүн Цэрэндорж (1884 — 1889)
  27. Tüshee gün Tsedensodnom, Түшээ гүн Цэдэнсодном /(1889 — 1890)
  28. Merfen van Amgaabazar, Мэргэн ван Амгаабазар (1891)
  29. Beis Puntsagtseren, Бэйс Пунцагцэрэн (1892)
  30. Zasag ulsad tuslagch gün Mishifdorj, 3асаг улсад туслагч гүн Мишигдорж /(1893 — 1899)
  31. Gün Dondovjalbuupalamdorj, Гүн Дондовжалбуупаламдорж /(1899 — 1908)
  32. Zasag ulsin tüshee gün, tüsheet van Chagdarjav, 3асаг улсын түшээ гүн, Түшээт ван Чагдаржав (1909 — 1913)
  33. Tuslagch gün jonon zasag Vanchigravdan, Туслагч гүн жонон засаг Ванчигравдан (1914)
  34. Darkhan chin van Puntsagtseren, Дархан чин ван Пунцагцэрэн (1914 — 1921)

Annexes

Notes et références

  1. László Lőrincz, Histoire de la Mongolie : des origines à nos jours, Akadémiai Kiadó, , 292 p. (ISBN 978-963-05-3381-2, présentation en ligne)

Bibliographie

  • (mn) Зоригтын Лонжид, Түшээт Хан Аймгийн Их Түшиг Уулын Хошуу : Ялгуун Баатар Лаварын Сумъяа, Улаанбаатар, Хэвлэлийн Цомог ББХК,‎ (OCLC 318120290)
  • (mn) С. Ичинноров et Н. Банзрагч, Эрдэнэзуу Хийд ба Түшээт Ханы хошуу, Улаанбаатар, Монгол Улсын Үндэсний Архивын Газар,‎ (OCLC 903465731)
  • (zh) 最后的可汗
  • (zh) Mills and Manning, mining engineers, Report on the "Mongolor" gold concessions in the Tushetu Khan and Tsetsen Khan Aimaks, Outer Mongolia, Peking, The Company, , 28 p. (présentation en ligne)
  • icône décorative Portail de la monarchie
  • icône décorative Portail de la Mongolie
  • icône décorative Portail de la Chine