Spartacus

Spartacus

Jatorria
Argitaratze-data	1960
Izenburua	Spartacus
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Honen izena darama	Espartako
Ezaugarriak
Genero artistikoa	film dramatikoa, film erromantikoa, zinema historikoa, gerra-filma, Film biografikoa, epic film ^(en) , eleberri batean oinarritutako filma, ekintza-filma eta Pepluma
Iraupena	198 minutu
Kolorea	koloretakoa
Deskribapena
Oinarritua	Spartacus ^(en)
Honen parte da	National Film Registry ^(en)
Grabazio lekua(k)	Madril eta Espainia



Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Stanley Kubrick
Gidoigilea(k)	Dalton Trumbo Howard Fast Calder Willingham Peter Ustinov
Antzezlea(k)
Kirk Douglas (Espartako) Laurence Olivier (Marko Lizinio Kraso) Jean Simmons Charles Laughton Peter Ustinov (Gnaeus Cornelius Lentulus Vatia ^(en) ) Tony Curtis Nina Foch ^(en) Herbert Lom John Ireland (Krixo) John Dall Charles McGraw Harold J. Stone Woody Strode Robert J. Wilke John Hoyt Frederick Worlock ^(en) Harold Goodwin James Griffith Joanna Barnes ^(en) Peter Brocco Ted de Corsia Vic Perrin John Gavin ^(en) (Julio Zesar) Buddy Van Horn Eddie Parker Bill Raisch ^(en) Carey Loftin Jack Perkins George Kennedy Carleton Young Richard Farnsworth ^(en) Chuck Roberson Vinton Hayworth John Stephenson Brad Harris Robert Hoy Paul Baxley Roy Engel Irvin Koszewski ^(en) Harold Kruger Gil Perkins ^(en) George Robotham Dick Crockett Dale Van Sickel Joe Gold ^(en) Cliff Lyons Chuck Hayward Dayton Lummis Boyd Morgan Betty Harford Tom Steele Charles Horvath Terence De Marney Sol Gorss Rudy Bukich ^(en) Robert Fuller Gordon Mitchell Paul Lambert (Ganicus ^(en) ) Arthur Batanides Aron Kincaid Leonard Penn Johnny Duncan Ken Terrell Jack Williams Larry Thor ^(en) Al Carmichael ^(en) Bob Morgan Wally Rose Tap Canutt Will J. White Bill Catching Nick Dennis Chuck Courtney Russell M. Saunders ^(en) Hallene Hill Bob Herron Paul E. Burns Yulian Vergov ^(en) Anthony Jochim ^(en) [[Kategoria:Nina Foch ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Frederick Worlock ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Joanna Barnes ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:John Gavin ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Bill Raisch ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Richard Farnsworth ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Irvin Koszewski ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Gil Perkins ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Joe Gold ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Rudy Bukich ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Larry Thor ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Al Carmichael ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Russell M. Saunders ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Yulian Vergov ^(en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Anthony Jochim ^(en) antzeztutako filmak]]
Ekoizpena
Ekoizlea	Edward Lewis
Konpainia ekoizlea	Bryna Productions ^(en) [[Kategoria:Bryna Productions ^(en) ekoitzitako filmak]]
Ekoizle eragilea	Kirk Douglas Edward Muhl ^(en)
Edizioa	Robert Lawrence ^(en) Irving Lerner ^(en)
Ekoizpen-diseinatzailea	Alexander Golitzen
Bestelako lanak
Musikagilea	Alex North
Argazki-zuzendaria	Russell Metty ^(en) Clifford Stine ^(en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Italia
ikusi Espartako, Marko Lizinio Kraso, Gnaeus Cornelius Lentulus Vatia ^(en) , Julio Zesar, Krixo eta Ganicus ^(en)
Historia
Jasotako sariak	Film onenaren Urrezko Globo Saria - Drama Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 33. Oscar Sariak Academy Award for Best Costume Design, Color ^(en) 33. Oscar Sariak Academy Award for Best Art Direction, Color ^(en) 33. Oscar Sariak Academy Award for Best Cinematography, Color ^(en) 33. Oscar Sariak
Nominazioak	Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture ^(en) BAFTA Award for Best Film ^(en) Golden Globe Award for Best Actor – Motion Picture Drama ^(en) Golden Globe Award for Best Original Score ^(en) Film onenaren Urrezko Globo Saria - Drama Zuzendari onenaren Urrezko Globo Saria Academy Award for Best Cinematography, Color ^(en) 33. Oscar Sariak Russell Metty ^(en) Academy Award for Best Costume Design, Color ^(en) 33. Oscar Sariak Arlington Valles ^(en) , Bill Thomas ^(en) Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 33. Oscar Sariak Peter Ustinov Zuzendaritza artistiko onenaren Oscar Saria 33. Oscar Sariak Muntatze onenaren Oscar Saria 33. Oscar Sariak Robert Lawrence ^(en) Academy Award for Best Art Direction, Color ^(en) 33. Oscar Sariak Alexander Golitzen, Eric Walter Orbom ^(en) , Russell A. Gausman ^(en) , Julia Heron ^(en) Jantzi-diseinu onenaren Oscar Saria 33. Oscar Sariak Academy Award for Best Original Dramatic or Comedy Score ^(en) 33. Oscar Sariak Alex North


Bideoa	YouTube

Spartacus 1960ko film epikoa da, Stanley Kubrick estatubatuar zinemagileak zuzendu zuena. Dalton Trumbok idatzi zuen gidoia, Howard Fasten izen bereko eleberrian oinarriturik. Izar nagusia Kirk Douglas izan zuen, Laurence Olivierrek Marcus Licinius Crassus bere etsaia antzeztuz. Guztira, lau Oscar irabazi zituen.

Douglasek grabaketaren lehenengo astean Kubrick aukeratu zuen Anthony Mann ordezkatzeko^[1], Kubrickek kontrol artistiko osoa ez zuen film bakarra izanik. Arrakasta itzela izan zuen, Universal Studiosen historian diru gehien bildutako filmea bilakatuz. Hamarkada bat iraun zuen lehen postuan, Airport (1970) filma gailendu zitzaion arte.^[2]

Argumentua

Filmea k.a. lehen mendeko erromatar inperioan kokatua da, eta Espartako (Kirk Douglas) izeneko esklabo traziarrak gidaturiko matxinada kontatzen du. Filmaren hasieran mehatzeetan lan egitera behartua den Espartako hezikaitza Lentulus Batiatus (Peter Ustinov) negozio gizonak erosten du, bere gladiatore eskolan probetxua aterako diolakoan. Gladiatore eskolan beste esklaboekin harremanak sortuko ditu Espartakok eta Varinia (Jean Simmons) ezagutuko du, Lentulus Batiatusen etxeko esklaboa.

Marcus Licinius Crassus (Lawrence Olivier) senatariaren eta bere lagunen bisita batean zehar esklaboak elkarren aurka borrokatzera behartuak dira, eta horrek giroa gaiztotuko du. Hurrengo egunean esklaboak matxinatu eta gladiadore eskola hartuko dute. Espartakoren gidaritzapean, esklabo ohiek erromaren eskumenetik ihes egiteko plan bat moldatuko dute. Erroman, Crassus eta Gracchus senatariek elkarren aurka duten lehia politikoan abantaila lortzeko erabili nahiko dute esklaboen matxinada hori.

Aktoreak

Kirk Douglas: Spartacus
Laurence Olivier: Crassus
Jean Simmons: Varinia
Charles Laughton: Gracchus
Peter Ustinov: Batiatus
Tony Curtis: Antoninus
John Gavin: Julius Caesar
John Dall: Marcus Glabrus
Nina Foch: Helena Glabrus
John Ireland: Crixus
Herbert Lom: Tigranes Levantus
Charles McGraw: Marcellus
Woody Strode: Draba

Erreferentziak

↑ Douglas, Kirk. (1990). The Ragman's Son. Pocket Books.
↑ Link, Tom. (1991). Universal City-North Hollywood: A Centennial Portrait. Chatsworth, CA: Windsor Publications, 87 or. ISBN 0-89781-393-6..

Kanpo estekak

Filmaren IMDBko fitxa ikusgai (Ingelesez)

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q108297 Multimedia: Spartacus (film) / Q108297 Identifikadoreak GND: 7563543-4 WorldCat LCCN: no98025396 Hiztegiak eta entziklopediak Britannica: url

Datuak: Q108297
Multimedia: Spartacus (film) / Q108297

i e a Stanley Kubrick
Zuzendaria	Fear and Desire (1953) Killer's Kiss (1955) The Killing (1956) Paths of Glory (1957) Spartacus (1960) Lolita (1962) Dr. Strangelove (1964) 2001: A Space Odyssey (1968) A Clockwork Orange (1971) Barry Lyndon (1975) The Shining (1980) Full Metal Jacket (1987) Eyes Wide Shut (1999)
Laburmetraiak	Day of the Fight (1951) Flying Padre (1951) The Seafarers (1953)
Bestelakoak	World Assembly of Youth (1952) A.I. Artificial Intelligence (2001) Stanley Kubrick: A Life in Pictures (2001) Colour Me Kubrick (2006) Stanley Kubrick's Boxes (2008) Room 237 (2012)