Laktona

Laktona
Mota	carboxylate ester ^(en) eta oxacycle ^(en)
Identifikatzaileak
Gmelin	25000
MeSH	D007783

Kimika organikoan laktona esaten zaie molekula bereko hidroxilo (-OH) eta karboxilo (-COOH) taldeen arteko esterifikazioaren ondorioz sortutako ester ziklikoei^[1].

Nomenklatura

Laktonak izendatzeko oinarrian duten azidoaren izena baliatzen da erroa ezartzeko. Horrela azeto, azido azetikotik, propio azido propionikotik, etab. Erro horiei ondoren laktona atzizkia eta eraztunaren karbono-atomoen kopurua adierazten duen grekozko aurrizkia eransten zaie. Adibidez, bi karbono-atomo hiru begietako eraztuna dituenaren aurrezkia α da, hiru karbono-atomo eta lau begiko eraztuna dituenarena, β etab.

Erabilera

Laktonak fruten zaporearen osagaiak dira eta horrexegatik perfumegintzan eta elikagaigintzan usatzen dira. Adibidez, γ-dekalaktonak muxikaren zaporea du eta γ-nonalaktonak kokoaren usaina du^[2].

Erreferentziak

↑ Laktona. https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/laktona.
↑ Flavours and fragrances : chemistry, bioprocessing and sustainability. Springer 2007 ISBN 978-3-540-49339-6. PMC 184984693. (Noiz kontsultatua: 2023-01-03).

Kanpo estekak

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q59078 Multimedia: Lactones / Q59078 Identifikadoreak GND: 4166378-0 LCCN: sh85073870 NDL: 00569268 Hiztegiak eta entziklopediak Britannica: url Medikuntzako identifikadoreak MeSH: D007783 Kimikako identifikadoreak ChEBI: 25000